| Prof. Dr. Çetin Işık

Avasküler Nekroz Hastalığı Nedir?
- Avasküler nekroz, kemikteki kan akışının bozulması sonucu kemik dokusunun ölmesi durumunu ifade eden bir tıbbi terimdir. Kemik, kan dolaşımı yoluyla oksijen ve besin maddeleri alır. Ancak bazı durumlarda, kan akışı kemik dokusuna yeterince ulaşamaz ve bu da kemik hücrelerinin ölümüne yol açar. Avasküler nekroz, özellikle büyük eklem bölgelerinde sık görülür, örneğin kalça, diz veya omuzda. Bu durumun nedenleri arasında travma, alkol kullanımı, kortikosteroid ilaçlar, kemoterapi gibi faktörler bulunabilir. Tedavi, nekrozun yerine ve şiddetine bağlı olarak değişir; ilaçlar, fizik tedavi, kemik grefti veya cerrahi müdahale gibi seçenekler kullanılabilir.
Avasküler Nekroz Hastalığı Neden Olur?
- Avasküler nekroz, kemik dokusunun kan akışının yetersizliği veya kesilmesi nedeniyle ölmesiyle sonuçlanan bir durumdur. Bu durumun nedenleri tam olarak anlaşılmamış olsa da, bazı faktörler avasküler nekroza yol açabilir. Bunlar arasında şunlar bulunur:
- Travma: Kemiklere yönelik ciddi bir travma, kan akışını etkileyebilir ve avasküler nekroza neden olabilir.
- Kullanılan İlaçlar: Uzun süreli veya yüksek dozda kortikosteroid ilaçlar (steroidler) kullanımı, avasküler nekroz riskini artırabilir.
- Alkol Kullanımı: Aşırı alkol tüketimi, kemik dokusunun kan damarlarını daraltabilir ve kan akışını azaltabilir, böylece avasküler nekroza yol açabilir.
- Kemoterapi: Bazı kanser tedavisi ilaçları, kemiklerdeki kan akışını etkileyebilir ve avasküler nekroza neden olabilir.
- Bazı Tıbbi Durumlar: Sistemik lupus eritematozus (SLE), lösemi, çeşitli enfeksiyonlar veya pankreatit gibi bazı tıbbi durumlar avasküler nekroza yol açabilir.
- Kemik Yapısında Anomaliler: Bazı kişilerde doğuştan gelen kemik yapısı bozuklukları, kan akışını etkileyerek avasküler nekroz riskini artırabilir.
Bu faktörler avasküler nekroz gelişiminde rol oynayabilir, ancak her durum farklıdır ve belirli bir nedene bağlı olmayabilir. Genellikle, avasküler nekrozun gelişiminde birden fazla faktörün etkili olduğu düşünülmektedir.
Avasküler Nekroz Hastalığı Ameliyatı
Avasküler nekroz tedavisinde ameliyat, nekrozun yerine ve şiddetine bağlı olarak bir seçenek olabilir. Ameliyat, nekrozun ilerlemesini durdurmak, ağrıyı hafifletmek, eklem fonksiyonunu restore etmek ve hastanın yaşam kalitesini artırmak için yapılabilir. Ameliyat yöntemleri arasında şunlar bulunabilir:
- Dekompresyon Ameliyatı: Bu ameliyat sırasında, etkilenen kemik bölgesine yakın dokuları çıkaran veya açan bir cerrahi müdahale gerçekleştirilir. Bu, kemikteki basıncı azaltarak kan akışını artırabilir.
- Kemik Grefti: Eğer nekrozun ilerlemesi çok fazla değilse, sağlıklı kemik dokusu eklemek için kemik grefti kullanılabilir. Bu, kemikte iyileşmeyi teşvik edebilir ve eklemde daha iyi destek sağlayabilir.
- Kemik Nakli (Osteotomi): Nekrozun ilerlediği ve eklemde hasar oluştuğu durumlarda, kemik nakli yapılabilir. Bu, hastanın kendi vücudundan veya donörden kemik alarak etkilenen bölgeyi iyileştirmeyi amaçlar.
- Eklem Protezi (Artroplasti): Nekrozun ilerlemesi sonucu eklemde ciddi hasar oluştuğunda, eklem protezi cerrahisi düşünülebilir. Bu, eklemdeki hasarlı kemik ve dokuların çıkarılması ve yapay bir eklem implantının yerleştirilmesi anlamına gelir.
- Core Dekompresyon: Bu teknikte, etkilenen kemik bölgesine bir delik açılır ve nekrotik dokunun çıkarılmasıyla basıncın azaltılması amaçlanır. Bu, kan akışını iyileştirebilir ve kemik iyileşmesini teşvik edebilir.
Ameliyat türü, nekrozun yeri, boyutu ve hastanın genel sağlık durumu gibi faktörlere bağlı olarak değişir. Ameliyat sonrası rehabilitasyon genellikle fizik tedavi ve rehabilitasyon programını içerir. Ameliyat öncesi ve sonrası dönemde hastaların doktorlarıyla düzenli iletişimde olmaları önemlidir ve tedavi sürecinin her aşamasında doktorunun önerilerine uymaları gerekmektedir.