| Prof. Dr. Çetin Işık
Total Diz Protezi Kimler İçin Uygundur?
Total diz protezi, diz ekleminde ciddi hasar oluşmuş ve konservatif tedavi yöntemleriyle başarı sağlanamamış hastalar için uygulanan kalıcı bir çözümdür. Hastaların yaşam kalitesini artıran bu cerrahi yöntem, yalnızca belirli kriterleri taşıyan bireyler için uygundur. Prof. Dr. Çetin Işık, total diz protezinin her hastaya uygulanamayacağını, ancak doğru hasta seçimi ile oldukça başarılı sonuçlar elde edildiğini belirtmektedir.
Total Diz Protezi Nedir?
Total diz protezi, diz ekleminin hasarlı yüzeylerinin çıkarılarak yerine metal ve polietilen bileşenlerden oluşan yapay bir eklemin yerleştirilmesi işlemidir.
- Ağrı giderilir,
- Eklem hareketliliği artırılır,
- Günlük aktivitelerde bağımsızlık sağlanır.
Kimler Total Diz Protezi Adayıdır?
Gelişmiş Diz Kireçlenmesi (Osteoartrit)
En yaygın nedenlerden biri, ileri düzey osteoartrittir. Bu hastalıkta eklem kıkırdağı aşınır ve kemikler birbirine sürtünmeye başlar.
- Şiddetli ağrı
- Hareket kısıtlılığı
- Gece ağrıları ve sabah tutukluğu
bu tür hastalarda sık görülür.
Prof. Dr. Çetin Işık, “İlaçlar, fizik tedavi ve enjeksiyonlar etkisiz hale geldiyse, total diz protezi kalıcı ve etkili bir çözümdür” demektedir.
Romatoid Artrit ve İltihaplı Romatizmal Hastalıklar
Bağışıklık sistemi kaynaklı iltihaplı hastalıklar, zamanla diz eklemine zarar verebilir. Özellikle:
- Romatoid artrit
- Ankilozan spondilit
- Lupus
gibi hastalıklarda erken dönemde dahi eklem bozulması görülebilir.
Bu grup hastalarda, total diz protezi genellikle genç yaşta bile gerekli olabilir.
Travma Sonrası Eklem Hasarı
Geçirilmiş kırıklar, bağ yaralanmaları veya menisküs yırtıkları uzun vadede diz ekleminde bozulmaya neden olabilir.
- Travma sonrası gelişen posttravmatik artrit
- Eklemde şekil bozukluğu ve kalıcı ağrı
bu hastaları diz protezine aday hale getirir.
Dizin Şekil Bozukluğu ve Mekanik Sorunlar
X veya O bacak gibi dizin eksenel bozuklukları zamanla kıkırdağı aşındırarak ağrıya neden olur. Bu tip deformiteler hem ağrıyı hem de denge kaybını beraberinde getirir.
- İleri deformasyon
- Yürüyüş bozukluğu
- Protez gerekliliği
oldukça sık karşılaşılan durumdur.
Yaşam Kalitesini Bozan Sürekli Ağrı
Ameliyat kararı sadece röntgen ya da MR bulgularına göre değil, hastanın günlük yaşamını ne kadar etkilendiğine göre verilir.
- Günlük yürüyüşlerde ciddi ağrı
- Merdiven inip çıkmakta zorluk
- Gece uykusunu bölen ağrılar
- Tuvalete gitmekte bile zorlanma
Kimler İçin Uygun Değildir?
Total diz protezi herkes için uygun değildir. Aşağıdaki durumlar ameliyat için geçici ya da kalıcı engel teşkil edebilir:
Aktif Enfeksiyonu Olanlar
Vücutta aktif bir enfeksiyon bulunması, özellikle diz çevresinde enfeksiyon olması, ameliyatın ertelenmesine neden olur.
Ciddi Damar Sorunları
Diz çevresindeki damar hastalıkları, protez sonrası iyileşmeyi riske atar.
Kontrolsüz Şeker Hastalığı
Kan şekeri yüksek seyreden hastalarda enfeksiyon riski artar ve yara iyileşmesi bozulur.
Aşırı Obezite
Aşırı kilolu bireylerde protez ömrü kısalabilir, iyileşme süreci zorlaşabilir. Kilo kontrolü ameliyat öncesinde mutlaka sağlanmalıdır.
Yüksek Aktivite Beklentisi
Protezden sonra yüksek tempolu spor, zıplama veya çömelme gibi hareketlerin beklendiği bireyler için diz protezi önerilmez.
Prof. Dr. Çetin Işık, "Hastanın beklentisiyle, protezin sağlayacağı fonksiyonlar örtüşmeli. Aksi halde hasta memnuniyetsizliği yaşanabilir" şeklinde uyarıda bulunur.
Ameliyat Öncesi Değerlendirme Süreci
Klinik Muayene
- Yürüme analizi
- Bacak uzunluğu kontrolü
- Eklem hareket açıklığı
Görüntüleme Tetkikleri
- Röntgen
- Manyetik Rezonans (MR)
- BT (bilgisayarlı tomografi) gerektiğinde
Laboratuvar Testleri
- Kan tahlilleri
- Enfeksiyon taraması
- Diyabet ve tiroid fonksiyonları
Bu süreçte cerrah, hastayı detaylı şekilde değerlendirerek ameliyatın uygunluğunu belirler.
Total Diz Protezi Sonrası Beklentiler
Ameliyat sonrası doğru rehabilitasyon ve doktor takibiyle hastalar:
- Ağrısız yürüyebilir,
- Merdiven inip çıkabilir,
- Günlük işlerini bağımsızca yapabilir hale gelir.
Ancak diz protezi spor yapma, koşma veya çömelme gibi tüm fonksiyonları tam olarak kazandırmayabilir.
Total diz protezi, yaşam kalitesini artıran, kronik ağrıyı ortadan kaldıran başarılı bir tedavi yöntemidir. Ancak her hasta için uygun olmayabilir. Kapsamlı bir değerlendirme, doğru zamanlama ve hasta eğitimi ameliyatın başarısını doğrudan etkiler.
Tr
En