Karpal Tünel Sendromu Belirtileri

Karpal Tünel Sendromu Nedir?

Karpal tünel sendromu, el bileğinde bulunan dar bir kanalın içinde geçen median sinirin sıkışması sonucu ortaya çıkan bir sinir bası hastalığıdır. Median sinir, başparmak, işaret parmağı, orta parmak ve yüzük parmağının bir kısmının hissini sağlar; ayrıca başparmak kaslarının hareketinden de sorumludur.

Bu sinir, el bileğinde kemik ve bağ dokularından oluşan “karpal tünel” adı verilen dar bir koridordan geçer. Bu bölgedeki şişlik, kalınlaşma veya iltihaplanma sinirin sıkışmasına neden olduğunda karpal tünel sendromu oluşur.

Prof. Dr. Çetin Işık, karpal tünel sendromunun modern çağın en yaygın el bileği hastalıklarından biri olduğunu, özellikle bilgisayar kullanan kişilerde, ofis çalışanlarında, müzisyenlerde ve el işiyle uğraşanlarda sık görüldüğünü belirtmektedir.

Karpal Tünel Sendromunun Oluşum Mekanizması

Median sinir, elin duyusunu ve bazı kaslarını kontrol eder. El bileği düzeyinde bu sinir, karpal tünel adı verilen bir anatomik geçitten geçer. Bu tünel, kemikler ve kalın bir bağ dokusu (transvers karpal ligament) ile çevrilidir.

Herhangi bir nedenle bu tüneldeki basınç arttığında sinir sıkışır. Bu bası, sinirin beslenmesini bozarak önce uyuşma, sonra karıncalanma ve zamanla kas gücü kaybına yol açar.

Prof. Dr. Çetin Işık, uzun süreli bilgisayar kullanımı, titreşimli aletlerle çalışma ve bileği sürekli aynı pozisyonda tutmanın bu sendromun en önemli nedenlerinden biri olduğunu vurgulamaktadır.

Karpal Tünel Sendromunun Belirtileri

Karpal tünel sendromu sinsi başlayan bir hastalıktır. İlk dönemlerde hafif uyuşma veya karıncalanma hissiyle kendini gösterir, ancak ilerledikçe ağrı ve kas zayıflığı ortaya çıkar.

 Uyuşma ve Karıncalanma

Hastalar genellikle elin ilk üç parmağında (başparmak, işaret parmağı, orta parmak) uyuşma hisseder. Bu his özellikle gece uykuda artar ve kişiyi uykudan uyandırabilir.

Prof. Dr. Çetin Işık, “Gece uykudan uyandıran el uyuşmaları karpal tünel sendromunun en tipik erken belirtisidir.” diyerek bu bulguya dikkat çeker.

 El ve Bilekte Ağrı

Ağrı genellikle bilek çevresinde başlar, bazen kola ve omuza kadar yayılabilir. Klavye kullanımı, yazı yazma veya telefon tutma gibi tekrarlayan hareketlerle ağrı artar.

 El Kaslarında Güçsüzlük

İlerleyen dönemlerde başparmak kaslarında belirgin zayıflık oluşur. Hasta kavrama hareketlerinde zorlanır, örneğin bir bardağı tutarken düşürme eğilimi görülebilir.

Elde Şişlik Hissi

Gerçekte şişlik olmamasına rağmen hastalar elde dolgunluk veya gerginlik hisseder. Bu his, sinir basısının sinir uçlarında yarattığı sahte şişlik algısından kaynaklanır.

İnce Motor Becerilerde Bozulma

İleri vakalarda hastalar düğme ilikleme, yazı yazma veya küçük objeleri tutma gibi ince el hareketlerini yapmakta zorlanır.

 Gece Artan Şikayetler

Hastalığın karakteristik özelliği gece artan uyuşma ve ağrıdır. Bu durum, el bileğinin uyku sırasında bükülü kalmasından kaynaklanır.

Karpal Tünel Sendromunun Evreleri

Erken Evre

Sadece uyuşma ve karıncalanma hissi vardır. Bu dönemde el hareketleriyle şikayetler geçici olarak hafifleyebilir.

Orta Evre

Uyuşmalar gün boyu devam eder, el gücünde azalma başlar. Ağrı gece dışında gündüz aktiviteleri sırasında da hissedilir.

İleri Evre

Kalıcı uyuşma, kas erimesi ve parmaklarda belirgin güçsüzlük oluşur. Elin başparmak kısmındaki kaslarda (thenar kas grubu) atrofi gözlenir.

Prof. Dr. Çetin Işık, erken evrede tanı konulmasının kalıcı sinir hasarını önlediğini vurgular.

Karpal Tünel Sendromunun Nedenleri

Tekrarlayıcı El Bileği Hareketleri

Bilgisayar kullanımı, örgü örmek, yazı yazmak veya el işi yapmak gibi tekrarlayıcı aktiviteler sinir üzerine sürekli baskı oluşturur.

Hormonal Değişiklikler

Hamilelik, menopoz veya tiroid hastalıkları sırasında vücutta ödem artar ve karpal tünelde basınç yükselir.

Romatoid Artrit ve Diyabet

Romatoid artrit eklem çevresinde inflamasyona, diyabet ise sinir hassasiyetine yol açarak hastalığı tetikler.

Travma ve Kırıklar

Bilek bölgesindeki kırıklar veya yaralanmalar tünelin şeklini bozabilir.

Genetik Yatkınlık

Bazı bireylerde karpal tünel anatomik olarak daha dardır. Bu da hastalığa yatkınlık oluşturur.

Prof. Dr. Çetin Işık, özellikle tiroid bozukluğu olan ve el işi yapan kadınlarda hastalığın daha sık görüldüğünü belirtmektedir.

Karpal Tünel Sendromunda Tanı

Klinik Muayene

Doktor hastanın şikayetlerini dinler, el ve bilek hareketlerini değerlendirir. Phalen ve Tinel testleri en sık kullanılan klinik testlerdir.

• Phalen testi: Bilek 90 derece bükülür, 30 saniye içinde uyuşma oluşursa test pozitiftir.
• Tinel testi: Bileğe hafifçe vurulduğunda parmaklarda karıncalanma hissedilirse test pozitiftir.

Elektronöromyografi (EMG)

Sinirin elektriksel iletim hızı ölçülür. Bası olan bölgede ileti yavaşlamışsa tanı kesinleşir.

Prof. Dr. Çetin Işık, EMG’nin tanıda altın standart olduğunu ve erken evrede bile sinir hasarını gösterebildiğini ifade eder.

Karpal Tünel Sendromu Belirtilerinin Diğer Hastalıklarla Karıştırılması

Bazı durumlarda karpal tünel sendromu, boyun fıtığı veya periferik nöropati gibi sinirsel rahatsızlıklarla karıştırılabilir.

• Boyun fıtığında uyuşma omuzdan aşağıya iner.
• Periferik nöropatide ise genellikle her iki elde simetrik uyuşma görülür.

Doğru tanı için sinir iletim testleri ve detaylı muayene gereklidir.

Karpal Tünel Sendromunun Tedavi Yaklaşımları

1. Ameliyatsız Tedavi

Erken evrede uygulanan yöntemlerdir.

a) Dizlik (Atel) Kullanımı

El bileğini nötral pozisyonda tutarak sinir üzerindeki basıyı azaltır. Özellikle gece kullanımı şikayetleri büyük ölçüde hafifletir.

b) Fizik Tedavi ve Egzersiz

El bileğini ve parmak kaslarını güçlendiren egzersizler uygulanır. Ultrason, lazer veya elektrik stimülasyonu gibi fizik tedavi yöntemleri ödemi azaltır.

c) İlaç Tedavisi

Antiinflamatuar ilaçlar ve B vitamini takviyeleri kullanılabilir.

d) Kortizon Enjeksiyonu

Şiddetli ödem durumlarında doktor kontrolünde kortizon enjeksiyonu yapılabilir.

Prof. Dr. Çetin Işık, ameliyatsız tedavinin genellikle erken evrede etkili olduğunu ancak ileri vakalarda kalıcı çözümün cerrahiyle sağlandığını belirtmektedir.

2. Cerrahi Tedavi

Cerrahi tedavi, tünel üzerindeki bağ dokusunun (transvers karpal ligament) kesilmesiyle sinir üzerindeki basının kaldırılmasını amaçlar.

Operasyon sonrası hastalar genellikle birkaç hafta içinde el fonksiyonlarını geri kazanır.

Prof. Dr. Çetin Işık, “Cerrahi tedavi sonrası erken rehabilitasyon, kalıcı el gücü kaybını önler” diyerek ameliyat sonrası fizik tedavinin önemine dikkat çeker.

Karpal Tünel Sendromunda Egzersizlerin Önemi

Egzersiz, sinir üzerindeki basıyı azaltmak ve kas dengesini korumak açısından önemlidir.

Germe Egzersizleri

El parmakları açılıp kapatılarak bilek yavaşça geriye doğru esnetilir. Bu hareket sinirin rahatlamasını sağlar.

Bilek Dairesel Hareketleri

Bilek, saat yönünde ve tersine 10’ar defa döndürülür. Kan dolaşımı artar.

Avuç İçi Açma Kapama

Günde birkaç kez yapılan açma-kapama egzersizi sinir çevresindeki dokuların esnekliğini artırır.

Karpal Tünel Sendromu Risk Grupları

• Bilgisayar kullanıcıları
• El işiyle uğraşanlar (örgü, dikiş, temizlik işleri)
• Gebeler
• Diyabet ve tiroid hastaları
• Müzisyenler
• Aşırı kilolu bireyler

Prof. Dr. Çetin Işık, özellikle kadınlarda hormonal değişikliklerin bu sendromun gelişiminde etkili olduğunu belirtmektedir.

Karpal Tünel Sendromunun Önlenmesi

Doğru El ve Bilek Pozisyonu

Bilgisayar kullanırken bilek düz tutulmalı, elin altına destek konulmalıdır.

Düzenli Egzersiz

Her 30 dakikada bir bileği gevşetici kısa egzersizler yapılmalıdır.

Ergonomik Ekipman Kullanımı

Klavye ve mouse yüksekliği doğru ayarlanmalıdır.

Düzenli Aralar Vermek

Uzun süreli el kullanımı sırasında kısa molalar verilmelidir.

Prof. Dr. Çetin Işık, koruyucu önlemlerin erken tanı kadar önemli olduğunu ve yaşam tarzı düzenlemeleriyle hastalığın önüne geçilebileceğini vurgular.

Karpal Tünel Sendromu Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Tedavi edilmediğinde sinirde kalıcı hasar gelişir. Bu durumda el kaslarında erime ve kalıcı güçsüzlük ortaya çıkar. Parmaklarda sürekli uyuşma hissi kalır, günlük yaşam aktiviteleri zorlaşır.

Prof. Dr. Çetin Işık, geç kalınan olgularda ameliyat yapılsa bile sinir tamamen toparlanamayabileceği için erken müdahalenin hayati olduğunu belirtmektedir.

Karpal Tünel Sendromu ve Gebelik

Gebelik döneminde hormonların etkisiyle vücutta ödem artar. Bu durum karpal tünelde basınç oluşturur. Genellikle doğumdan sonra belirtiler azalır. Ancak şiddetli olgularda atel ve fizik tedavi gerekebilir.

Psikolojik Etkiler

Kronik ağrı ve el gücü kaybı, hastalarda stres ve motivasyon düşüklüğüne yol açabilir. Uzun süreli rahatsızlık durumlarında psikolojik destek de önemlidir.

Prof. Dr. Çetin Işık, “El fonksiyonlarının kaybı yalnızca fiziksel değil, duygusal bir yıpranma da yaratır. Tedavi hem bedeni hem zihni kapsamalıdır.” demektedir.

Karpal tünel sendromu belirtileri, erken fark edildiğinde tamamen tedavi edilebilir bir durumdur. Uyuşma, karıncalanma, gece artan ağrı ve el gücü kaybı bu hastalığın en tipik bulgularıdır.

Prof. Dr. Çetin Işık, erken teşhisin kalıcı sinir hasarını önlediğini, tedavinin kişiye özel planlanması gerektiğini ve egzersizlerin düzenli yapılmasının hastalığın seyrini olumlu yönde değiştirdiğini vurgulamaktadır.

Karpal tünel sendromu, küçük önlemlerle önlenebilen ancak ihmal edildiğinde büyük yaşam kalitesi kaybına neden olabilen bir rahatsızlıktır. Bu nedenle belirtiler ortaya çıktığında vakit kaybetmeden bir nöroloji veya ortopedi uzmanına başvurulmalıdır.